Μερική αρθροπλαστική γόνατος: Ενδείξεις, πλεονεκτήματα και αποκατάσταση

Η μερική αρθροπλαστική γόνατος (unicompartmental knee arthroplasty – UKA) αποτελεί μια σύγχρονη χειρουργική επιλογή για ασθενείς με εκφυλιστική αρθρίτιδα που περιορίζεται σε ένα μόνο διαμέρισμα της άρθρωσης (μηροκνημιαίο έσω, έξω ή επιγονατιδομηριαίο). Σε αντίθεση με την ολική αρθροπλαστική, κατά την οποία αντικαθίσταται ολόκληρη η άρθρωση, η μερική αρθροπλαστική επιτρέπει τη διατήρηση σημαντικού τμήματος του φυσιολογικού χόνδρου, των συνδέσμων και της κινηματικής του γόνατος.

Ενδείξεις

• Εντοπισμένη οστεοαρθρίτιδα σε ένα μόνο διαμέρισμα του γόνατος, με το υπόλοιπο να παραμένει υγιές.
• Διατήρηση χόνδρου και σταθερότητας στα μη προσβεβλημένα διαμερίσματα.
• Άθικτοι χιαστοί σύνδεσμοι, ιδίως ο πρόσθιος χιαστός, για τη σωστή κινηματική της άρθρωσης.
• Φυσιολογικός ήπιας μορφής άξονας του άκρου χωρίς σημαντική παραμόρφωση (γενική προϋπόθεση <15° ραιβότητας ή βλαισότητας).
• Ασθενείς μέσης ηλικίας ή μεγαλύτεροι με χαμηλές έως μέτριες λειτουργικές απαιτήσεις, αν και με την εξέλιξη των υλικών και των τεχνικών, η ένδειξη έχει επεκταθεί και σε νεότερους και πιο δραστήριους ασθενείς.

Αντενδείξεις αποτελούν η φλεγμονώδης αρθρίτιδα, η πολυδιαμερισματική εκφύλιση, η σοβαρή ασταθής παραμόρφωση, καθώς και η ανεπαρκής λειτουργία των χιαστών συνδέσμων.

Πλεονεκτήματα

Η μερική αρθροπλαστική γόνατος παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα έναντι της ολικής, όταν εφαρμόζεται στις σωστές ενδείξεις:

Διατήρηση φυσιολογικής βιομηχανικής
Επειδή διατηρούνται οι χιαστοί σύνδεσμοι και τα μη προσβεβλημένα τμήματα της άρθρωσης, το γόνατο παρουσιάζει πιο «φυσική» κίνηση και καλύτερη ιδιοδεκτικότητα.

Μικρότερη χειρουργική επέμβαση

• Μικρότερη τομή και λιγότερος τραυματισμός των ιστών.
• Ελάττωση της απώλειας αίματος.
• Μειωμένος μετεγχειρητικός πόνος.

Ταχύτερη αποκατάσταση

• Επιστροφή στη βάδιση και στις καθημερινές δραστηριότητες σε συντομότερο χρονικό διάστημα.
• Δυνατότητα άμεσης φόρτισης του σκέλους.

Καλύτερο λειτουργικό αποτέλεσμα σε επιλεγμένους ασθενείς

• Υψηλότερη ικανοποίηση και αίσθηση φυσικού γόνατος.
• Ευκολότερη μελλοντική αναθεώρηση σε ολική αρθροπλαστική εφόσον χρειαστεί.

Μακροχρόνια αποτελέσματα
Σύγχρονες μελέτες δείχνουν ποσοστά επιβίωσης των εμφυτευμάτων που ξεπερνούν το 90% στη δεκαετία, όταν η επιλογή των ασθενών είναι σωστή και η χειρουργική τεχνική άρτια.

Αποκατάσταση

Η μετεγχειρητική αποκατάσταση είναι καίριας σημασίας για την επιτυχία της μερικής αρθροπλαστικής:

• Άμεση κινητοποίηση: οι περισσότεροι ασθενείς περπατούν με βοήθεια την ίδια ή την επόμενη ημέρα.
• Πλήρης φόρτιση: ενθαρρύνεται από την αρχή, ανάλογα με την ανοχή του ασθενούς.
• Φυσικοθεραπεία: περιλαμβάνει ασκήσεις εύρους κίνησης, ενδυνάμωσης τετρακεφάλου και βελτίωσης ισορροπίας.
• Επιστροφή στις δραστηριότητες: οι καθημερινές δραστηριότητες επανέρχονται συνήθως μέσα σε λίγες εβδομάδες, ενώ ήπιες αθλητικές δραστηριότητες (κολύμβηση, ποδήλατο, περπάτημα) είναι εφικτές σε 2–3 μήνες.

Η τήρηση των οδηγιών του χειρουργού και η συστηματική φυσικοθεραπεία συμβάλλουν στη μεγιστοποίηση του λειτουργικού αποτελέσματος και της διάρκειας ζωής του εμφυτεύματος.

Η μερική αρθροπλαστική γόνατος αποτελεί μια εξαιρετικά αποτελεσματική και λιγότερο επεμβατική λύση για ασθενείς με εντοπισμένη οστεοαρθρίτιδα. Προσφέρει ταχύτερη αποκατάσταση, πιο φυσιολογική κινηματική και υψηλά ποσοστά ικανοποίησης, εφόσον εφαρμοστεί στις κατάλληλες ενδείξεις. Η σωστή επιλογή ασθενούς, η εμπειρία του χειρουργού και η συστηματική αποκατάσταση αποτελούν τα θεμέλια για την επιτυχία της μεθόδου.