Τι είναι η αρθρίτιδα ( οστεοαρθρίτιδα ) γόνατος;
Η αρθρίτιδα γόνατος είναι μια φλεγμονώδης πάθηση που χαρακτηρίζεται από την καταστροφή των δομικών στοιχείων της άρθρωσης του γόνατος, δηλαδή των χόνδρων, των συνδέσμων και των οστών.
Χαρακτηρίζεται από έντονο πόνο στην περιοχή του γόνατος, αρχικά μετά από σωματική καταπόνηση. Στα πιο προχωρημένα στάδια ο πόνος γίνεται συνεχής, ενώ παρατηρείται και περιορισμός της κίνησης και παραμόρφωση του γόνατος.
H αρθρίτιδα του γόνατος είναι μια πάθηση που επηρεάζει σημαντικά τις καθημερινές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Αντιμετωπίζεται με συντηρητικά μέσα στα αρχικά στάδια της νόσου και χειρουργικά σε ασθενείς με βεβαρημένη κλινική εικόνα.
Τύποι αρθρίτιδας γόνατος
Οι συχνότεροι τύποι αρθρίτιδας του γόνατος είναι τρεις και είναι οι εξής:
Εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα
Αποτελεί τον συχνότερο τύπο αρθρίτιδας στο γόνατο και είναι μια προοδευτική εκφυλιστική νόσος. Ο αρθρικός χόνδρος παρουσιάζει σταδιακή φθορά και συναντάται κυρίως στα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
Ρευματοειδής αρθρίτιδα
Χαρακτηρίζεται ως αυτοάνοσο νόσημα και αποτελεί έναν φλεγμονώδη τύπο αρθρίτιδας που προσβάλλει συνήθως και τα δυο γόνατα. Μπορεί να εμφανισθεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Μετατραυματική Αρθρίτιδα
Προκαλείται κυρίως μετά από τραυματισμούς του γόνατος, όπως κάταγμα, ρήξη συνδέσμων ή μηνίσκου και η οποία μοιάζει με την οστεοαρθρίτιδα.
Ποια τα αίτια αρθρίτιδας στο γόνατο;
Οι πιο συχνές μορφές είναι η εκφυλιστική αρθρίτιδα, η μετατραυματική αρθρίτιδα και η ρευματοειδής αρθρίτιδα, η κάθε μια εκ των οποίων οφείλεται σε διαφορετικά αίτια.
Εκφυλιστική αρθρίτιδα: Η πιο συχνή μορφή. Συνιστά μια νόσο, κατά την οποία ο αρθρικός χόνδρος φθείρεται σταδιακά και σημειώνεται έντονη τριβή μεταξύ των οστών. Ως συνέπεια, προσβάλλει κυρίως άτομα της τρίτης ηλικίας.
Μετατραυματική αρθρίτιδα: Μοιάζει με την αρθρίτιδα, όμως δεν αποτελεί προϊόν φυσιολογικής φθοράς της άρθρωσης αλλά αποτέλεσμα τραυματισμού του γόνατος, όπως ένα κάταγμα ή μια ρήξη συνδέσμου/μηνίσκου.
Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Συνιστά αυτοάνοσο νόσημα, κατά το οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στον ίδιο τον οργανισμό, και αποτελεί ένα φλεγμονώδη τύπο αρθρίτιδας. Προσβάλλει συνήθως και τα δυο γόνατα λόγω αντίδρασης του οργανισμού και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αρθρίτιδας του γόνατος;
Εάν πάσχετε από αρθρίτιδα στο γόνατο, όπως η οστεοαρθρίτιδα που είναι η πιο συχνή, τότε πιθανότατα θα αισθάνεστε ότι το γόνατό σας πονάει και είναι δύσκαμπτο κατά περιόδους.
Τα συμπτώματα μπορεί να εστιάζονται σε ένα μόνο γόνατο ή να εμφανίζονται και στα δυο.
Ο πόνος μπορεί είναι εντονότερος προς το τέλος της ημέρας ή όταν μετακινείτε το γόνατό σας, ενώ ίσως να υποχωρεί όταν αναπαύεστε. Συχνά, το γόνατο έχει μια σχετική ακαμψία το πρωί, αλλά αυτό συνήθως δε διαρκεί περισσότερο από μισή ώρα.
Ο πόνος μπορεί να γίνει αισθητός γύρω από το γόνατο ή σε ένα συγκεκριμένο σημείο, π.χ. μπροστά ή πλάγια. Μπορεί να πονάτε περισσότερο αν πιέζετε το γόνατό σας με συγκεκριμένο τρόπο, όπως π.χ. ανεβαίνοντας ή κατεβαίνοντας σκάλες. Μερικές φορές, ο πόνος είναι τόσο έντονος που μπορεί να ξυπνήσει τον ασθενή μέσα στη νύχτα.
Ένα άλλο σύμπτωμα που δείχνει αρθρίτιδα στο γόνατο είναι το οίδημα (πρήξιμο) και η εξασθένηση των μυών στους μηρούς. Αυτή η μυϊκή αδυναμία μπορεί να καταστήσει την άρθρωση ασταθή, με συνέπεια το γόνατο να υποχωρεί όταν του ασκείται πίεση.
Τα αποτελέσματα της αρθρίτιδας ίσως προκαλέσουν κατάθλιψη ή άγχος, και έχουν αντίκτυπο στις προσωπικές σχέσεις και τον ύπνο των ασθενών.
Πώς γίνεται η διάγνωση της αρθρίτιδας του γόνατος;
Η λήψη λεπτομερούς ιστορικού σε συνδυασμό με κλινική εξέταση από έμπειρο Ορθοπαιδικό συνήθως αρκούν για τη διάγνωση της αρθρίτιδας. Ο απεικονιστικός έλεγχος, μέσω ακτινογραφίας και μαγνητικής τομογραφίας, επιβεβαιώνει την κλινική διάγνωση.
Ενίοτε χρειάζονται αιματολογικές εξετάσεις προκειμένου αφενός να αποκλειστούν άλλες παθήσεις κι αφετέρου να ταυτοποιηθεί ο τύπος της αρθρίτιδας, ιδιαίτερα της ρευματοειδούς.
Πώς αντιμετωπίζεται η αρθρίτιδα του γόνατος;
Στα αρχικά της στάδια, η αρθρίτιδα του γόνατος, αντιμετωπίζεται με συντηρητικό τρόπο. Τέτοιος είναι η απώλεια βάρους, η χορήγηση απλών παυσίπονων και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων (από το στόμα), η χορήγηση ουσιών που προστατεύουν τον αρθρικό χόνδρο (είτε από το στόμα, είτε ενέσιμα μέσα στο γόνατο), όπως και η φυσικοθεραπεία.
Όταν η συντηρητική αγωγή δεν αρκεί για να περιορίσει τα συμπτώματα, η χειρουργική αντιμετώπιση της αρθρίτιδας με αρθροπλαστική γόνατος αποτελεί μονόδρομο.
Σήμερα, υπάρχουν εξελιγμένες χειρουργικές μέθοδοι, οι οποίες προσαρμόζονται στις εξατομικευμένες ανάγκες του κάθε ασθενούς, με εντυπωσιακά αποτελέσματα.
Πότε χρειάζεται χειρουργική αντιμετώπιση η αρθρίτιδα γόνατος;
Όταν η φθορά των αρθρικών επιφανειών είναι σημαντική και η αρθρίτιδα έχει φτάσει στο τελικό της στάδιο, η ενδεδειγμένη θεραπεία είναι η χειρουργική. Αυτή περιλαμβάνει επεμβάσεις διόρθωσης του άξονα του γόνατος (οστεοτομίες), επεμβάσεις αντικατάστασης μόνο του φθαρμένου τμήματος του γόνατος (μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική) και επεμβάσεις αντικατάστασης όλων των φθαρμένων επιφανειών του γόνατος (ολική αρθροπλαστική γόνατος).
Χειρουργικές Τεχνικές
Οι σύγχρονες εξελίξεις στη χειρουργική του γόνατος είναι ραγδαίες. Αποσκοπούν στη μείωση του μετεγχειρητικού πόνου και του χειρουργικού τραύματος, στην ταχύτερη επάνοδο του ασθενούς στις καθημερινές του δραστηριότητες, στην ελαχιστοποίηση της φθοράς των υλικών (προθέσεων), χωρίς να υπάρχει ανάγκη αντικατάστασής τους, καθώς επίσης και στη γενικότερη βελτίωση της λειτουργικότητας του γόνατος.
Δύο από τις κυριότερες τεχνικές ολικής αρθροπλαστικής του γόνατος ελάχιστης επεμβατικότητας, είναι οι MIS και PSI. Οι τεχνικές αυτές σε συνδυασμό με τα νέα πρωτόκολλα αναισθησίας, αναλγησίας, φυσικοθεραπείας και ταχείας ανάρρωσης (Fast Track Recovery), έχουν θεαματικά αποτελέσματα.
Ο χειρουργός ορθοπαιδικός Βασίλειος Ι. Σακελλαρίου εξειδικεύτηκε στη χειρουργική των μεγάλων αρθρώσεων του γόνατος και του ισχίου στο βραβευμένο για τρία συνεχόμενα έτη (2011 -2014) νοσοκομείο Hospital for Special Surgery της Νέα Υόρκης.