Η αρθροπλαστική γόνατος αποτελεί μια από τις πιο ασφαλείς κι αποτελεσματικές χειρουργικές επεμβάσεις της σύγχρονης Ορθοπαιδικής. Γι’ αυτό την εμπιστεύονται ολοένα και περισσότεροι πάσχοντες από αρθρίτιδα, προκειμένου να ανακουφιστούν οριστικά από τον πόνο και να επιστρέψουν σε μια φυσιολογική ζωή.
Ενδεικτικά, κάθε χρόνο στις ΗΠΑ πραγματοποιούνται περίπου 430.000 επεμβάσεις ολικής αρθροπλαστικής γόντατος, αριθμός που αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί ως το 2030.
Στην κατακόρυφη αύξηση της εμπιστοσύνης των ασθενών που προχωρούν σε αρθροπλαστική γόνατος έχουν συμβάλει οι τελευταίες εξελίξεις στη χειρουργική γόνατος. Πιο συγκεκριμένα, προσανατολίζονται στον ολοένα και μεγαλύτερο περιορισμό του χειρουργικού τραύματος, τη βελτιστοποίηση της λειτουργίας της άρθρωσης και την ταχύτερη δυνατή επάνοδο του ασθενούς στις φυσιολογικές του δραστηριότητες.
Η πλέον σύγχρονη τάση στη χειρουργική του γόνατος αφορά στις επεμβάσεις ελάχιστης επεμβατικότητας του γόνατος (Minimally Invasive Surgery – MIS), καθώς και στην εφαρμογή των υλικών με την καθοδήγηση ηλεκτρονικού υπολογιστή (Νavigated Surgery) και ειδικού ρομποτικού βραχίονα (Robotic Assisted Surgery).
Μια επιπλέον εξέλιξη στην ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι η ελάχιστα επεμβατική τεχνική PSI. Η τεχνική αυτή αφορά στη χρήση ειδικών εξατομικευμένων εργαλείων μιας χρήσεως, τα οποία είναι φτιαγμένα επακριβώς για την άρθρωση του κάθε ασθενούς που πρόκειται να υποβληθεί σε χειρουργείο.
Με αλλά λόγια, τα εργαλεία αυτά είναι «κομμένα και ραμμένα» στα ιδιαίτερα ανατομικά χαρακτηριστικά του κάθε ασθενούς.
Οι εν λόγω μέθοδοι είναι ιδιαίτερα ατραυματικές, όχι μόνο λόγω της μικρής τομής στο δέρμα, αλλά κυρίως διότι δεν απαιτείται να κοπούν ή να αποκολληθούν μύες κατά τη διάρκεια της χειρουργικής προσπέλασης.
Οι τεχνικές MIS και PSI σε συνδυασμό με νέα πρωτόκολλα αναισθησίας, αναλγησίας, φυσικοθεραπείας και ταχείας ανάρρωσης (rapid recovery – fast track) έχουν ως αποτέλεσμα:
Σε ένα μεγάλο αριθμό ατόμων με αρθρίτιδα συμβαίνει να έχει φθαρεί μόνο ένα από τα τρία διαμερίσματα στο γόνατο. Σε αυτήν την περίπτωση, ο ασθενής μπορεί να επιλέξει μόνο μερική αντικατάσταση της άρθρωσής του.
Η διαφορά μεταξύ της μερικής αρθροπλαστικής γόνατος (ή μονοδιαμερισματικής αρθροπλαστικής) και της ολικής έγκειται στο γεγονός ότι στη μερική αντικαθίσταται μόνο το πληγέν τμήμα του γόνατος. Αντίθετα, η ολική αρθροπλαστική γόνατος συνεπάγεται την αντικατάσταση και των τριών τμημάτων του γόνατος. Πιο συγκεκριμένα, ο πρόσθιος και ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος διατηρούνται στη μερική, αλλά αφαιρούνται κατά την ολική αρθροπλαστική γόνατος.
Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος προσφέρει καλύτερη λειτουργία του γόνατος και λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο συγκριτικά με την ολική αρθροπλαστική. Ειδικότερα, τα πλεονεκτήματά της είναι:
Επιπλέον, σύμφωνα με διεθνείς κλινικές μελέτες, 15 χρόνια μετά τη χειρουργική επέμβαση, το 95% των εμφυτευμάτων εξακολουθεί να λειτουργεί εξαιρετικά. Η μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική γόνατος είναι τόσο επιτυχημένη, ώστε από το 2013 η εταιρεία που κατασκευάζει το σχετικό εμφύτευμα παρέχει εγγύηση εφ’ όρου ζωής!
Δεν είναι όλοι οι ασθενείς υποψήφιοι για μερική αποκατάσταση του γόνατος. Μόνο ο ορθοπαιδικός χειρουργός μπορεί να πει αν κάποιος είναι υποψήφιος για χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης άρθρωσης. Επίσης, καθορίζει και ποιο εμφύτευμα είναι κατάλληλο για τις συγκεκριμένες ανάγκες του. Ο κάθε ασθενής πρέπει να συζητά την κατάσταση και τις επιλογές θεραπείας του με τον χειρουργό του.
Η σωστή επιλογή ασθενών από τον θεράποντα ιατρό σε συνδυασμό με την εφαρμογή της κατάλληλης χειρουργικής τεχνικής και των σωστών υλικών μπορούν να διασφαλίσουν το βέλτιστο δυνατό αποτέλεσμα σε ασθενείς με αρθρίτιδα γόνατος.
Όσοι υποφέρουν από πόνους και δυσκαμψία στα δυο γόνατα έχουν τη δυνατότητα να απαλλαγούν από τον πόνο με μια επέμβαση.
Η περιορισμένη επεμβατικότητα και απώλεια αίματος, η ελαχιστοποίηση του κινδύνου επιπλοκών και η άμεση δυνατότητα κινητοποίησης του ασθενούς που χαρακτηρίζουν τις σύγχρονες μεθόδους ολικής αρθροπλαστικής γόνατος, καθιστούν πλέον δυνατή την ταυτόχρονη αρθροπλαστική και των δυο αρθρώσεων με ένα μόνο χειρουργείο.
Έτσι, ο ασθενής που πάσχει από αρθρίτιδα και στα δυο του γόνατα, μπορεί να αντιμετωπίσει συνολικά το πρόβλημά του δίχως την ταλαιπωρία που συνεπάγονται τα διαδοχικά χειρουργεία, όπως γινόταν μέχρι σήμερα σε αυτές τις περιπτώσεις, και χωρίς καμία έκπτωση στην ασφάλεια και την ποιότητα ζωής του.
Η μέθοδος αυτή εφαρμόζεται έπειτα από ειδικούς ελέγχους στους ασθενείς. Οι ορθοπαιδικοί κρίνουν στη συνέχεια ότι πληρούνται οι κατάλληλες προϋποθέσεις για να πραγματοποιηθεί η ταυτόχρονη αρθροπλαστική και στα 2 γόνατα.
Το βασικό πλεονέκτημα στην ταυτόχρονη αρθροπλαστική γόνατος και στα δύο μέλη, είναι ότι απαιτείται μόνο ένα επεμβατικό γεγονός και – κατ’ επέκταση – μία αναισθησία, για να αποκατασταθούν οι βλάβες στις αρθρώσεις.
Συνεπώς, μειώνεται πολύ ο χρόνος της συνολικής αποκατάστασης του ασθενούς, ο οποίος ουσιαστικά περιορίζει την ταλαιπωρία δυο χειρουργείων σε ένα.
Με άλλα λόγια, ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για όσο διάστημα θα έμενε αν χειρουργούσε μόνο το ένα γόνατο. Μάλιστα, από την επόμενη του χειρουργείου είναι σε θέση να κινηθεί με σχετική άνεση!
Παράλληλα, απολαμβάνει δίχως συμβιβασμούς και εκπτώσεις όλα τα πλεονεκτήματα των σύγχρονων προσεγγίσεων που έχει η ολική αρθροπλαστική γόνατος, όπως:
Υπάρχουν μεμονωμένες περιπτώσεις κατά τις οποίες μια αρθροπλαστική γόνατος αποτυγχάνει λόγω της φυσιολογικής χαλάρωση των υλικών της αρχικής επέμβασης μετά την πάροδο πολλών ετών, κάποιας λοίμωξης μετά το χειρουργείο ή ενός κατάγματος στην περιοχή του γόνατος, καθώς επίσης και λόγω λανθασμένου προσανατολισμού των εμφυτευμάτων, όπως τοποθετήθηκαν εξ αρχής.
Όταν συμβαίνει αυτό, το γόνατο μπορεί να είναι μόνιμα πρησμένο, να πονάει αρκετά και ο ασθενής να παραπονείται για δυσκαμψία, αστάθεια και αδυναμία εκτέλεσης των καθημερινών του δραστηριοτήτων.
Σε αυτήν την περίπτωση συνιστάται η αναθεώρηση της αρθροπλαστικής του γόνατος. Προτείνεται, δηλαδή, μια διορθωτική επέμβαση στην οποία γίνεται αφαίρεση των υλικών που είχαν τοποθετηθεί αρχικά και αντικατάστασή τους με καινούργια.
Το πιο βασικό συστατικό για την επιτυχία μιας επέμβασης αναθεώρησης αρθροπλαστικής γόνατος είναι η σωστή διάγνωση του προβλήματος και η διερεύνηση του αιτίου πίσω από τη χαλάρωση των υλικών του αρχικού χειρουργείου.
Γι’ αυτό το λόγο είναι απαραίτητη η πραγματοποίηση μιας σειράς από διαγνωστικές εξετάσεις. Αρχικά γίνεται πλήρης κλινικο-εργαστηριακός έλεγχος, ο οποίος περιλαμβάνει μεταξύ άλλων εξετάσεις αίματος και αρθρικού υγρού που λαμβάνεται με παρακέντηση της άρθρωσης προκειμένου να διαπιστωθεί αν υπάρχει λοίμωξη που οφείλεται σε κάποιο μικρόβιο. Κατόπιν, πραγματοποιούνται απεικονιστικές εξετάσεις, όπως σπινθηρογράφημα οστών, μαγνητική τομογραφία και αξονική τομογραφία.
Έχοντας τα δεδομένα των διαγνωστικών εξετάσεων στη διάθεσή του, ο χειρουργός μπορεί πλέον να προχωρήσει με ασφάλεια στην αναθεώρηση της αρθροπλαστικής του γόνατος και την αντικατάσταση των εμφυτευμάτων που τοποθετήθηκαν στην αρχική επέμβαση.
Η πιο σύγχρονη προσέγγιση για την αφαίρεση των υλικών που τοποθετήθηκαν κατά την αρχική επέμβαση, γίνεται με τη χρήση υπερήχων. Η προσέγγιση αυτή παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια και έχει ως αποτέλεσμα λιγότερο τραυματισμό, τόσο στους ιστούς όσο και στα οστά.
Γενικά, η αναθεώρηση αρθροπλαστικής γόνατος διαρκεί περισσότερο από το αρχικό χειρουργείο και απαιτεί μεγαλύτερη χειρουργική εμπειρία. Γι’ αυτό είναι κρίσιμη η επιλογή του κατάλληλου ορθοπαιδικού, ο οποίος να έχει χειρουργήσει με επιτυχία πολλά περιστατικά και να έχει εξειδικευτεί στις τελευταίες επεμβατικές τεχνικές.
Στα επανορθωτικά χειρουργεία γίνεται χρήση νέων, υπερσύγχρονων εμφυτευμάτων που διευκολύνουν στην αποκατάσταση μεγάλων οστικών ελλειμμάτων. Αυτό γίνεται γιατί ίσως έχει καταστραφεί οστική μάζα μετά την αρχική επέμβαση ή αφαιρεθεί ένα μέρος αυτής κατά την αποκατάσταση των παλαιών υλικών.
Τα νέα εμφυτεύματα προσφέρουν σταθερότερη συγκράτηση ακόμα και χωρίς τη διαμεσολάβηση οστικού τσιμέντου. Διαθέτουν ιδιαίτερα πορώδεις επιφάνειες από υλικά, όπως ταντάλιο και υπερπορώδες τιτάνιο, που τους επιτρέπουν να συγκρατούν και να υποκαθιστούν μεγάλα τμήματα οστικών ελλειμμάτων.
Πριν από κάθε χειρουργική επέμβαση για ολική αρθροπλαστική γόνατος είναι εξαιρετικά ωφέλιμο για τον ασθενή να κάνει σωστή προετοιμασία. Αυτή περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων:
Στους παράγοντες κινδύνου για την αρθρίτιδα γόνατος συμπεριλαμβάνονται οι εξής :
Ο πόνος μετά την επέμβαση υποχωρεί αρκετά γρήγορα, μέσα σε τέσσερις ή πέντε μέρες το μέγιστο. Στο μεταξύ μπορεί να αντιμετωπιστεί με αναισθητικά μακράς δράσης κατά τη διάρκεια της χειρουργικής σας επέμβασης και παυσίπονα, που μπορούν να χορηγηθούν ενδοφλεβίως αμέσως μετά τη χειρουργική επέμβαση ή να ληφθούν από το στόμα.
Μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο, χορηγούνται παυσίπονα που λαμβάνονται σε μορφή χαπιού ή δισκίου.
Όσο προχωρά η ανάρρωση τόσο ελαχιστοποιείται ο πόνος στο γόνατο, ωστόσο δεν έχουν όλοι οι ασθενείς την ίδια μετεγχειρητική πορεία.
Η φυσιοθεραπεία και οι τροποποιήσεις στον τρόπο ζωής μπορεί να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο επίπεδο μετεγχειρητικού πόνου και την προσαρμογή στην πρόθεση.
Θα ξυπνήσετε με έναν επίδεσμο πάνω από το γόνατό σας και ενδεχομένως με μια αποστράγγιση για να αφαιρείται το υγρό από την άρθρωση. Μπορείτε να ξυπνήσετε με το γόνατο σας ανυψωμένο.
Ενδέχεται να σας εισάγουν καθετήρα, ώστε να μην χρειάζεται να σηκωθείτε από το κρεβάτι για τουαλέτα. Ο καθετήρας αφαιρείται συνήθως την ίδια ή την επόμενη ημέρα.
Επιπλέον, μπορεί να φορέσετε έναν επίδεσμο ή κάλτσα συμπίεσης γύρω από το πόδι σας για να βελτιώσετε την κυκλοφορία του αίματος και να μειωθούν οι πιθανότητες για σχηματισμό θρόμβου.
Θα σας χορηγηθούν αντιβιοτικά ενδοφλεβίως και ενδέχεται να λάβετε αντιπηκτικά (αραιωτικά αίματος), πάλι για να αποφευχθεί κάποιος θρόμβος.
Οι περισσότεροι ασθενείς σηκώνονται και περπατούν την ημέρα της χειρουργικής επέμβασης ή την επόμενη, με τη βοήθεια ενός περιπατητή ή με πατερίτσες. Ένας φυσιοθεραπευτής θα σας βοηθήσει να λυγίζετε και να ισιώσετε το γόνατό σας λίγες ώρες μετά τη χειρουργική επέμβαση.
Αφού επιστρέψετε στο σπίτι, η θεραπεία θα συνεχιστεί τακτικά για εβδομάδες. Θα σας ζητηθεί να κάνετε συγκεκριμένες ασκήσεις που αποσκοπούν στη βελτίωση της λειτουργικότητας του γονάτου.
Κατά τη διάρκεια των εβδομάδων μετά τη χειρουργική επέμβαση, ο γιατρός σας θα σας απογαλακτίσει σταδιακά από τα παυσίπονα.
Βεβαιωθείτε ότι το σπίτι είναι απαλλαγμένο από εμπόδια και κινδύνους, συμπεριλαμβανομένων καλωδίων τροφοδοσίας, μικρών χαλιών, επίπλων και γενικότερης ακαταστασίας. Εστιάστε σε ειδικά μονοπάτια, διάδρομους και άλλα μέρη όπου είναι πιθανό να περπατήσετε.
Αποφεύγετε τις σκάλες και βεβαιωθείτε ότι υπάρχει κάτι για να μπορείτε να πιαστείτε στο ντους ή στη μπανιέρα.
Κανονικά θα είστε σε θέση να συνεχίσετε τις καθημερινές δραστηριότητες, περπάτημα, μπάνιο κλπ, μέσα σε μερικές ημέρες.
Η χαμηλού αντίκτυπου άσκηση πρέπει να είναι εφικτή μετά την περίοδο αποκατάστασης, συνήθως 6 έως 12 εβδομάδες μετά την επέμβαση. Συμβουλευτείτε τον φυσιοθεραπευτή σας για την εισαγωγή νέων δραστηριοτήτων κατά τη διάρκεια της περιόδου αποκατάστασης.
Θα πρέπει να αποφύγετε το τρέξιμο, τα άλματα, την ποδηλασία σε ανώμαλο έδαφος, και άλλες δραστηριότητες υψηλού αντικτύπου.
Συζητήστε με τον ορθοπαιδικό χειρουργό τι είδους δραστηριότητές μπορείτε να κάνετε μετά την επέμβαση αρθροπλαστικής γόνατος.
Η ασφαλέστερη θέση για ύπνο είναι ανάσκελα. Είναι σημαντικό να διατηρείτε το χειρουργημένο σας πόδι ανυψωμένο ενώ κοιμάστε. Παρόλα αυτά μην βάζετε μαξιλάρια ακριβώς κάτω από το γόνατό σας, καθώς αυτό μπορεί να σας προκαλέσει δυσκαμψία.
Η πλάγια θέση ύπνου είναι ασφαλής, εφόσον κοιμάστε στην αντίθετη πλευρά από αυτήν που έχετε χειρουργηθεί. Δηλαδή το χειρουργημένο γόνατο πρέπει να βλέπει προς το ταβάνι. Κρατήστε δυο μαξιλάρια ανάμεσα στα πόδια σας για 6 ή περισσότερες εβδομάδες χωρίς να σταυρώνεται να πόδια σας.
Ο ύπνος μπρούμυτα απαγορεύεται τις πρώτες εβδομάδες.
Συζητήστε με το χειρουργό σας έπειτα από την πάροδο 6 ή περισσοτέρων εβδομάδων εάν νομίζετε ότι είστε έτοιμοι να δοκιμάσετε ορισμένες νέες θέσεις ύπνου.
Το κόστος της ολικής αρθροπλαστικής γόνατος προσαρμόζεται ανάλογα με την περιπλοκότητα της κατάστασης ή το είδος της επέμβασης (π.χ. ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος). Για να μάθετε περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τον ιατρό και κλείστε ραντεβού.
